Promotie is een onderdeel van je marketingstrategie (zie ook 5.0 en 5.3). Iedere fotograaf doet aan promotie, bewust of onbewust, want zonder enige vorm van promotie zou niemand weten dat je fotograaf bent. Via promotie probeer je je (naams)bekendheid te vergroten en ontstaat een beeld van wie je bent en wat je wilt. En wat je voor een ander (klant, opdrachtgever) kan betekenen.

Bekendheid en beeldvorming vormen een twee-eenheid en zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: doe je het één, dan doe je automatisch ook het ander. Met name wat betreft de beeldvorming is het belangrijk je te realiseren dat alle uitingen altijd een effect hebben (positief of negatief) op die beeldvorming.

Beeldvorming

Wat mensen van ons denken, de indruk die we op anderen maken, is voor een groot deel gebaseerd op wat (inhoud) we zeggen en hoe (vorm) we het zeggen. Beeldvorming is de optelsom van rationele en emotionele impulsen, deels bewuste ervaringen en indrukken, deels ook onbewust opgeslagen in het geheugen.

Het beeld (image) dat anderen zich van ons vormen is lastig te sturen of te beïnvloeden. Het is een complex en daardoor deels onvoorspelbaar proces.

Maar dat is geen excuus om er dan maar geen aandacht aan te besteden, integendeel: bij een professionele uitoefening van het vak hoort een bewuste, actieve omgang met je beeldvorming.

Het begint bij het formuleren van je (merk) identiteit: wie je wilt zijn, hoe je gezien wilt worden. Je visie, je positionering in de markt, je onderscheidende kwaliteiten, je unieke propositie, dat alles moet vertaald worden in een merkpersoonlijkheid.

Probeer zo duidelijk en concreet mogelijk te zijn in je beschrijving van de merkpersoonlijkheid, want het moet de leidraad worden voor al je uitingen.

Het beeld (identiteit), dat je wilt oproepen, is niet automatisch ook het beeld dat anderen van je krijgen (image). Dat kan komen omdat je identiteit niet scherp en duidelijk genoeg is geformuleerd of omdat je uitingen niet voldoende consistent zijn in het uitdragen van het gewenste beeld. Vraag regelmatig aan vrienden of goede klanten hoe zij jou zien, hoe jij op hen overkomt.

Bekendheid

We worden dagelijks overspoeld met duizenden commerciële boodschappen. Veel daarvan slaan we op, zonder de inhoud bewust tot ons te nemen. Het is onze manier om onszelf te beschermen tegen de information overload. Om door te dringen tot klanten en opdrachtgevers, wordt steeds moeilijker. Om bewust gezien, gelezen of gehoord te worden, moeten – volgens de deskundigen – klanten en opdrachtgevers minstens zeven keer met een boodschap worden geconfronteerd. Pas dan blijft er wat 'hangen'.

Onbekend maakt onbemind. Het streven naar een grote(re) naamsbekendheid is belangrijk. Het vormt de basis van een uitgebreide klantenlijst. Dat kunnen actieve klanten zijn (waar je regelmatig voor werkt), maar ook passieve (klanten waar je –nog – niet voor werkt).

Het werven van nieuwe klanten en het opbouwen van een relatie vergt veel tijd. Tussen het eerste contact en de eerste opdracht zit al snel een half jaar, maar ook een jaar is geen uitzondering meer. Dit betekent dat je geen nieuwe klanten moet gaan werven als je geen werk meer hebt, maar veel eerder. Klantenwerving – en dus promotie – moet altijd hoog op je agenda staan.

Aanpak

Het is een niet eenvoudig om de goede balans te vinden en te bewaren tussen genoeg aandacht vragen en niet te veel of te vaak. Vermijd irritatie, maar wees ook niet te voorzichtig. Authenticiteit, humor en creativiteit zijn daarbij belangrijke ingrediënten. Gebruik verschillende kanalen en middelen. Sommige zijn duur (adverteren), anderen kosten vooral veel tijd (social media). Maar voor iedere fotograaf en ieder budget zijn er tegenwoordig mogelijkheden en liggen er kansen.

Stel een plan en tijdpad op, formuleer je doelen, kies zorgvuldig de media en middelen die je gaat inzetten, laat je niet (af)leiden door aanbiedingen. Evalueer de resultaten, analyseer wat wel en wat niet heeft gewerkt en stel je plan eventueel bij.

Het kost niets en het gaat vanzelf. Het klinkt te mooi om waar te zijn en dat is het ook. Mond-tot-mond reclame laat zich moeilijk sturen (en daarin zit ook het gevaar), maar met de juiste aanpak en veel aandacht is wel degelijk succes te boeken. Waarom gaan mensen over je praten? Omdat ze tevreden zijn over je foto's, omdat ze het een leuke ervaring vonden om met je te werken, omdat je ze hebt verrast. Allemaal redenen om over je te praten met familie, vrienden, kennissen en collega's. De invloed van mond tot mond reclame is groot, heel groot. Een enthousiast verhaal van een kennis maakt meer indruk dan een advertentie, folder of nieuwsbrief.

Verrassing

Mensen hebben meestal een vooringenomen verwachting van een product, service of ervaring. Overtref die verwachting, verbaas en verras ze en de kans is groot dat ze reclame voor je gaan maken.

Je kan mensen verrassen met een rationeel voordeel (een grotere foto of een lagere prijs ), maar je kunt ook hun emotie, hun gevoel aanspreken. De meeste mensen vinden het leuk om iets te krijgen, een cadeau, gratis. Denk aan een fotolijst (met je logo erop), een fotoboek of een usb stick met je logo. Geef iets weg dat mensen kunnen dragen of in huis of op kantoor kunnen ophangen of neerzetten, zodat anderen het kunnen zien en er naar kunnen vragen.

Bedenk altijd dat het om het gebaar, de verrassing gaat en niet om de financiële waarde van hetgeen je weggeeft.

Je kunt ook positief opvallen door een plaatselijke sportvereniging of een evenement te ondersteunen. Of een fotowedstrijd organiseren. Dat kan naast mond-tot-mond reclame ook nog (gratis) publiciteit opleveren in de lokale pers.

De helft van de Nederlanders had het afgelopen jaar en klacht over een product, dienst of bedrijf en 61% van de klagers was ontevreden over de afhandeling van hun klacht (bron: de Consumentenbond). Hoe vreemd het misschien ook klinkt, maar ook een klacht biedt kansen om een tevreden klant te krijgen. Reageer direct en vriendelijk, neem de klacht serieus, wees duidelijk en los het snel op. Vanzelfsprekend moet de oplossing van de klacht de klager tevreden stellen, maar belangrijker dan de oplossing is de manier waarop je met de klacht omgaat. Mensen willen hun verhaal kunnen doen en serieus worden genomen. Verzin geen excuses, doe niet moeilijk en geef de klant zo veel mogelijk gelijk. Speel je het spel goed, dan heb je niet alleen een tevreden klant, maar ook een nieuwe ambassadeur.

Viraal

Een variant op mond tot mond reclame is de viral of virale marketing. Een viral is een bericht of boodschap, die zich via social media op internet verspreid. Een goede viral is zo opvallend en bijzonder dat de ontvanger hem 'deelt' met zijn vrienden of vollegers op Facebook, Hyves, Linkedin, Twitter of een ander 'vriendenplatform'. Een viral kan in korte tijd en met minimale kosten miljoenen mensen bereiken.

Een groot bereik is belangrijk voor grote, bekende merken, maar voor een fotograaf die nieuwe klanten of opdrachtgevers wil bereiken, gaat het vooral om het bereiken van de juiste mensen. Dus moet je uitzoeken of jouw doelgroep wel gebruik maakt van social media en zo ja, van welke. Probeer een paar invloedrijke klanten (influentials) in je eigen netwerk te krijgen. Zij vormen de brug naar andere, nieuwe klanten en opdrachtgevers.

Gewoon een goede foto is niet goed genoeg voor een viral. Het moet echts iets heel bijzonders zijn. Dat kan ook de presentatie (vormgeving) zijn of de combinatie van beeld en tekst. Een spraakmakende viral vergt veel creativiteit. En niet alle contacten en aandacht die het oplevert, zetten zich automatisch om in nieuwe verkopen en opdrachten. Zonder opvolging is het zonde van de moeite. Iedereen die positief reageert, moet gebeld of gemaild worden.

Testimonial

Om zichtbaar te maken wat klanten en opdrachtgevers van jou en je werk vinden, kun je ze vragen of je een uitspraak van hen op je website of in je nieuwsbrief mag gebruiken. Als een (bekende) art director of een communicatie manager van een groot bedrijf op jouw website in een korte quote vertelt hoe tevreden hij is over jullie samenwerking, dan kan dat nieuwe klanten en opdrachtgevers, die dat lezen, het nodige vertrouwen geven. Je maakt gebruik van de autoriteit en het enthousiasme van je bestaande netwerk om nieuwe klanten en opdrachtgevers te werven. Eigenlijk maak je de mond-tot-mond reclame via een testimonial zichtbaar voor anderen.

Een dubbele pagina advertentie in een tijdschrift naar keuze, wie wil het niet? Maar welk tijdschrift bereikt jouw doelgroep? Wat laat je zien, wat wordt je boodschap? Hoe vaak moet je adverteren? En: wat zijn de kosten? Met wat hulp en veel vragen kom je er wel uit, maar het opzetten van een succesvolle advertentiecampagne is niet eenvoudig en vergt een fors budget. Adverteren is voor veel fotografen dan ook een onverstandige keuze.

Het eenmalig plaatsen van een advertentie is zinloos. Alleen als je de advertentie (al dan niet met variaties) regelmatig herhaalt, zal je boodschap worden herkend en herinnerd. En dat maakt adverteren duur. Een 'campagne' bestaat al snel uit 6-12 plaatsingen en ook al kun je een forse korting bedingen, dan nog zal de gemiddelde campagne vele duizenden euro's kosten.

Een uitzondering op de regel zijn de specials. Dat zijn bijlagen of zelfs hele nummers van een tijdschrift, die aan een enkel thema of onderwerp zijn gewijd. Is dat een thema of onderwerp dat helemaal past bij jouw doelgroep en jouw fotografie, dan kan een eenmalige advertentie een hele goede keuze zijn.

Kosten en kansen

Bij veel tijdschriften staan de advertentietarieven onder druk. Met stevig onderhandelen zijn grote kortingen te krijgen, 50% is geen uitzondering. Maar vraag je altijd af: kan ik het geld niet beter en effectiever besteden.

Als opdrachtgevers met je willen onderhandelen over jouw prijs, dan kun je voorstellen om je (gedeeltelijk) te laten betalen in de vorm van advertentieruimte. Deze vorm van ruilen wordt barteren genoemd. Ook voor barteren geldt: alleen doen als je op deze manier jouw doelgroep effectief weet te bereiken.

Grote advertenties vallen vaker en beter op dan kleine(re). Een hele of een dubbele pagina hebben – mits goed gemaakt – veel stopping power en bieden mogelijkheden om je verhaal in beeld en tekst te vertellen. En ze kunnen een gevoel of emotie overbrengen. Prachtig, maar groot is duur, vaak te duur en dus kan het zinvol zijn om de tarieven en mogelijkheden van kleinere formaten te bestuderen. Veel hangt daarbij af van de plaatsingsmogelijkheden. Als jouw advertentie samen met andere, kleine advertentie samen op een pagina staat, dan is de kans dat hij opgemerkt wordt aanzienlijk kleiner dan als hij op een redactionele pagina staat. De mogelijkheden verschillen per tijdschrift.

Kies je voor een kleine advertentie, dan moet je ook je boodschap 'klein' houden. Duidelijkheid gaat voor alles, samen met een opvallend concept en een creatieve vormgeving. Probeer mensen met een kleine advertentie naar je website te trekken, daar kunnen ze dan je 'hele' boodschap zien en lezen. Een ander voordeel van deze aanpak is, dat je het effect van je advertentie terug kan zien in de bezoekcijfers van je website (responsmeting!).

Online adverteren

Ze hebben intrigerende namen: button, banner, skyscraper, rectangle, leaderboard, micro bar, pop up, pop under. Het zijn allemaal verschillende advertentieformaten op het world wide web en je vindt ze op vrijwel alle websites.

Een verzamelnaam voor deze manier van adverteren is banneren; de advertenties worden ook wel banner ad(vertenties) genoemd. De allereerste banner ad (van een advocatenkantoor in Silicon Valley) werd verkocht in 1993.

Als de bezoeker van de website op jouw banner ad klikt dan komt hij op jouw website. Zorg er voor dat hij dan ook op de goede pagina van je website terechtkomt. Als het om een speciale aanbieding of actie gaat, dan zul je ook een speciale pagina moeten maken op je website (landingspagina) waar meer te lezen is over de actie.

De tarieven worden berekend op basis van het aantal keer dat je advertentie is gezien (cost per impression) of op basis van het aantal keer dat er op is geklikt (cost per click). De tarieven voor die laatste zijn hoger, maar je betaalt dan wel alleen voor bezoekers, die echt belangstelling hebben voor jouw boodschap.

Banner ads worden steeds opdringeriger: ze bewegen, maken geluid, worden ongevraagd groter (pop up). Opvallen, maar niet irriteren, het wordt steeds moeilijker. Zorg ook online dat je websites selecteert waar je doelgroep komt en dat je boodschap (propositie) echt relevant is voor die doelgroep. Hoe dichter je op de huid van je klanten en opdrachtgevers weet te kruipen, hoe kleiner de kans op irritatie en hoe groter de respons.

Bij direct marketing richt de aanbieder van diensten of producten zich direct (en persoonlijk) tot de klant. Doel is om hem/haar te verleiden tot een reactie (response), dat kan het plaatsen van een bestelling zijn, het nemen van een abonnement, maar ook het aanvragen van meer informatie over het aangeboden product of de service (of een offerte).

Voor zover bekend is Montgomery Ward de eerste die van direct marketing gebruik maakte. In 1872 stuurde hij zijn kanten een prijslijst van zijn producten. Die klanten waren boeren, die niet in de buurt van een winkel woonde.
Vooral postorderbedrijven maken intensief gebruik van direct marketing.

Respons

Direct marketing acties vragen om een reactie van de klant (call to action). Die reacties – aantal en soort – geven een duidelijke indicatie over de kwaliteit van je actie en de relevantie van je aanbod.
De respons op een direct marketing actie is in de regel klein, een paar % is al een mooi resultaat. Hoe beter je in staat bent je klantgroep(en) te specificeren, hoe hoger de respons. Een heldere focus op wie je klant is en wat jij voor hem kan betekenen, vergroot je kansen op succes.

Het persoonlijke karakter (relatieopbouw) en de meetbaarheid (wie reageert waar op) zijn belangrijke voordelen van direct marketing.

Middelen

Voor direct marketing kun je verschillende kanalen gebruiken. De meest gebruikte zijn direct mail (drukwerk dat per post wordt bezorgd), telefoon (telemarketing) en email marketing.

De direct-respons-advertentie (een advertentie met een bon of registratiekaart is een hybride vorm van direct marketing, omdat het de klant niet persoonlijk benaderd, maar wel om een (re)actie vraagt.
Bij direct mail reageert gemiddeld tussen 0,5 en 5% van de ontvangers, als je het telefoneren uitbesteed aan een gespecialiseerd telemarketingbureau dan kan bij B-to-B de respons oplopen tot 15%. Maar aan dat laatste hangt wel een fors prijskaartje, omdat het heel erg arbeidsintensief is.

Database

Een bestand met klantgegevens (adres, telefoonnummer of email) vormt de basis voor iedere direct marketing activiteit. De beoogde klant (bestaand of prospect) moet immers bij voorkeur direct en persoonlijk kunnen worden benaderd. Het gebruik van databasesoftware (bijvoorbeeld Microsoft Excel) maakt het eenvoudig om verschillende data te selecteren voor de inzet van verschillende middelen. Het goed bijhouden van de klantgegevens is heel belangrijk (actuele gegevens en geen doublures).
Om bij te houden wanneer je welke klanten hebt benaderd en wat hun reactie was, heb je CRM-software nodig (Customer Relation Management). CRM-software is er in alle maten en prijzen. Kijk goed of je je bestaande gegevens eenvoudig kunt importeren als je overweegt het aan te schaffen.

Ongevraagd, maar niet ongewenst

Niet iedereen vindt het prettig om ongevraagd te worden benaderd en te merken dat zijn persoonsgegevens bij anderen bekend zijn.
Door je database met klant gegevens zorgvuldig op te bouwen en bij te houden kun je al veel irritatie vermijden. Koop alleen adresbestanden van betrouwbare aanbieders (bijvoorbeeld de Kamer van Koophandel). Vraag je klanten om toestemming om hun gegevens te gebruiken.

De Wet Persoonsregistratie geeft regels en richtlijnen voor de inzet van direct marketing.

Handelsbeurzen of vakbeurzen –want daar hebben we het hier over – zijn een soort marktplaatsen waar bedrijven en organisaties (vaak binnen een bepaalde branche) hun producten en diensten kunnen aanprijzen en demonstreren.

Het bezoeken van een beurs kan verschillende redenen hebben. Fotografen bezoeken een fotovakbeurs om zich op de hoogte te stellen van nieuwe trends en ontwikkelingen op hun vakgebied. Gesprekken met standhouders en collega's zijn dan in eerste instantie bedoeld om informatie, inspiratie en kennis te verzamelen (input). Daarnaast kan een fotovakbeurs ook gebruikt worden om relaties met bedrijven te leggen of te versterken (netwerken).

Naast een fotovakbeurs is het voor een fotograaf verstandig om vakbeurzen te bezoeken waar zijn klanten staan en/of komen. Het doel is dan om bestaande klanten te spreken en nieuwe te vinden. Je deelt je visitekaartjes uit (misschien ook een folder), peilt meningen en luistert goed naar wat er speelt in de branche van je klant

Wil je weten welke beurzen er worden georganiseerd, wanneer en waar? Ga dan naar de Expovisie beursagenda.

Wil je weten waar je klanten komen? Vraag het ze gewoon.

Het bezoeken van een beurs is een prima manier om op een snelle en efficiënte manier veel klanten – bestaande en nieuwe – te ontmoeten en belangrijke kennis op te doen. Vergeet nooit dat je altijd zaken doet met mensen en niet met bedrijven. Je gezicht laten zien, contact leggen, afspraken maken voor een vervolg, een beursvloer is het ideale platform.

Een stand huren

De kosten zijn aanzienlijk: stand huur, inrichting, personeel, reis- en verblijfkosten. Voor een zelfstandig fotograaf zijn de kosten al snel te hoog. Maar kijk niet alleen naar de kosten, kijk ook eens naar bereik en de uitstraling die een stand kan hebben. Als die kosten-baten analyse positief uitpakt, probeer dan de kosten te delen met anderen in je vakgebied die niet je directe concurrent zijn (beeldbewerking, afwerking, presentatiesystemen). Of probeer een sponsor te vinden.

Besluit je om een stand te huren zorg dan dat je:

• De aandacht trekt (stopping power)
• Duidelijk maakt wat je te bieden hebt
• Het bezoekers gemakkelijk maakt contact te leggen
• Om visitekaartjes vraagt (stel een prijs in het vooruitzicht)
• Een speciale beursaanbieding hebt
• Bezoekers je contactinformatie kunnen meenemen

Huur je een stand, vraag dan aan de organisatie of het mogelijk is dat je een lezing of workshop kunt houden. Dit verhoogt je zichtbaarheid en versterkt je expert-reputatie.

Onder PR allen alle activiteiten die gericht zijn om de beeldvorming rond een bedrijf of organisatie positief te beïnvloeden in de ogen van de doelgroep. De nadruk ligt bij PR dus niet op verkoop of omzet, maar op het versterken van het imago.
PR richt zich vaak op de opinieleiders uit de doelgroep.

Een belangrijke grondlegger van de moderne PR is Edward Bernays (1891-1995), een neef van de bekende Sigmund Freud. Bernays paste de theorie van de psychoanalyse toe om het onderbewustzijn van het publiek aan te zetten om producten te kopen die ze niet nodig hadden, maar wel naar verlangden.

Om het beeld van je bedrijf (of van jezelf) te versterken, is het niet nodig om een (duur) PR-bureau in te huren. Er zijn legio mogelijkheden die de fotograaf zelf kan uitvoeren en waarvan ook de kosten overzichtelijk zijn.

Zet PR in als een natuurlijke extensie van je werk als fotograaf en als een aanvulling van je andere activiteiten op het gebied van promotie en communicatie.

Exposeren

Een expositie van je foto's is een prima aanleiding (excuus) om je relaties uit te nodigen. Je kunt je van je sterkste kant laten zien en je klanten een leuke ervaring bieden.

Het belangrijkste van het exposeren is de opening,. Dat is het contactmoment, daar kom je in direct contact met je klanten. Een ander belangrijk onderdeel is de uitnodiging. Hiermee kun je de klant verassen en je imago versterken.

Omdat het niet primair gaat om het verkopen van het geëxposeerde werk, hoeft de expositie ook niet langer dan een weekend te duren. Sluit het af met een feestje voor vrienden en familie.

Natuurlijk geeft het extra prestige als je in een museum of galerie kunt exposeren, maar een stijlvolle (of verrassende) ruimte op een bijzondere plaats werkt ook uitstekend.

Lezing

Een presentatie waar je praat over je werk, zet je neer als expert. Je vraagt (en krijgt) op een natuurlijke manier aandacht voor je fotowerk. Klanten zullen je er anders (positiever) door zien.

De impact van je presentatie is deels afhankelijk van de inhoud en je optreden. Bereid het dus goed voor. Maar ook de reputatie en het imago van het evenement speelt een belangrijke rol.

Nodig je relaties uit en als dat niet mogelijk is, vertel ze dan van je optreden via social media of je nieuwsbrief . Bescheidenheid levert niets op.

Whitepapers

Kun je goed en gemakkelijk schrijven, deel dan je kennis, ervaring en passie voor fotografie via whitepapers, gratis online publicaties. Attendeer je relaties via social media of nieuwsbrief op de mogelijkheid de whitepapers op je website te downloaden.

Ook hier creëer je zelf een aanleiding om je relaties te benaderen en je te profileren als deskundige.

Cursus of workshop

In plaats van (of in het verlengde van) whitepapers kun je ook je kennis delen in de vorm van een workshop of fotocursus.
Kun je beschikken over een geschikte ruimte, nodig dan je relatie uit. Maar je kunt natuurlijk ook een workshop geven bij je klant op kantoor.

Bedenk dat iedereen fotografeert en dat de meeste mensen willen weten hoe ze betere foto's kunnen maken. Het hoeft allemaal niet heel ingewikkeld te zijn.

Je kunt ook voorstellen aan je klant om na de vakantieperiode foto's van werknemers te willen beoordelen. Je geeft praktisch tips, leert ze beter te kijken en kiest de beste foto van de zomer.

Je laat je van een andere kant zien en bevestig tegelijkertijd je professionalisme.

Blog

Een blog is een relatief eenvoudige manier om je website een meer dynamisch en actueel karakter te geven en je kennis en opvattingen over fotografie te delen.

Het succes van een blog is sterk afhankelijk van de continuïteit. Kies een vorm die vol is te houden en relatief weinig tijd kost. Ga bijvoorbeeld altijd uit van een foto (nieuw of oud) en schrijf daar iets over. Wat gebeurde er, waarom heb je hem gemaakt, waarom zo en hoe.

Zorg er wel voor dat je een nieuwe blog altijd onder de aandacht brengt van je relaties via social media. Zitten je klanten niet op Twitter, Facebook of Linkedin, bundel dan een aantal blogs en stuur ze als nieuwsbrief.
Een blog kan het bezoek aan je website vergroten.

Gratis publiciteit (free publicity)

Een interview met foto's in een (lokale) krant of een tijdschrift dat door je klanten wordt gelezen, kan een geweldige opsteker zij voor je bekendheid en je imago. Maar hoe krijg je zo'n interview? Zorg voor een aanleiding.

Je wint een prijs of krijgt een nominaties, je hebt een expositie, je geeft en workshop of lezing, je hebt 10.000 volgers op Facebook, je video op Youtube wordt geweldig bekeken, het kan allemaal een reden zijn om aandacht aan jou en je werk te besteden.
Leg contacten met journalisten, ontdek wat hen interesseert en hou ze op de hoogte. Aandacht krijg je niet als je er niet om vraagt. Ook hier levert bescheidenheid weer niets op.

Sponsoring

Een goed doel, een evenement waar je klanten komen, het is altijd de moeite daar op te vallen. Maar sponsoring kan veel geld kosten. Denk dan eens aan een barter, een ruil: jij maakt foto's (of levert bestaande foto's) en krijgt daar exposure voor terug.

Veel PR draait om initiatief nemen (actie) en creatief omgaan met de mogelijkheden. Fotografie geeft talloze mogelijkheden om leuke, verrassende en inspirerende contactmomenten te creëren en je imago te versterken.

Het inzetten van social media is eigenlijk een vorm van mond tot mondreclame. Stimuleren dat er over je gepraat wordt. Als fotograaf heb je hierbij overigens een enorm voordeel. Foto's en video's zijn bij uitstek onderwerpen die mensen willen delen of waar ze op reageren. Daar is veel onderzoek naar gedaan, het blijkt dat berichten met beeld het meeste effect scoren en met name video's de potentie hebben om het meeste verkeer te genereren of zelfs 'viraal' te gaan. Het 'delen' van meningen, artikelen, foto's en video's is dus de motor voor social media. Het beschermen van copyright is in dit 'sharing model' vrijwel onmogelijk en werkt zelfs remmend. Besef dus goed wat je wel of niet deelt maar deel datgene wat je wilt delen vooral kwistig.

Friends en Newsfeeds

Populaire netwerken als Facebook en LinkedIn zijn zogenaamde 'friending networks'. Je moet vrienden maken om effectief gebruik te maken van deze netwerken. Zonder vrienden is het hier letterlijk een dooie boel. Deze netwerken maken gebruik 'News Feeds'. Je ziet in zo'n feed de berichten voorbijkomen die jouw vrienden met je 'delen'. Op zo'n bericht kun je reageren of het op jouw beurt opnieuw delen zodat ook jouw vrienden (en de 'vrienden van jouw vrienden') het bericht eveneens te zien krijgen. Daar zit 'm ook de virale kracht. Gemiddeld heeft elke gebruiker zo'n 150 vrienden. Een bericht waar actief op gereageerd wordt zal dus al snel door een paar duizend mensen gezien worden. Bij virale berichten lopen die aantallen al snel op naar de tien- tot honderdduizend.

Twitter is een uitzondering op dit vriendschapsmodel. Dit netwerk maakt gebruik van volgers waarbij de tegenpartij weliswaar op de hoogte wordt gesteld dat iemand hem of haar volgt, maar geen actie hoeft te ondernemen om die relatie te bevestigen. Dat betekent dat veel Twittergebruikers vaak veel meer dan 150 volgers hebben en het effectieve bereik van interessante berichtjes hier vele malen groter kan zijn. Steeds vaker bewijst Twitter zich als ideaal netwerk voor 'breaking news'. Nadeel is dat de newsfeed van dit netwerk een onoverzichtelijke stroom aan informatie kan zijn waarbij je als gebruiker moet leren om te filteren. Een tweede nadeel voor fotografen is dat Twitter niet standaard een foto of video 'inline' zal tonen. Tweets zijn zogeheten micro-messages die maximaal 140 karakters kunnen bevatten waarbij een foto of video als een link wordt opgenomen. Veel twitter programma's kunnen die link vervolgens ophalen en direct bij het bericht tonen, maar dat doen ze lang niet allemaal.

Google heeft als laatkomer goed gekeken naar de successen van bovenbeschreven netwerken om hier een interessante combinatie uit te destileren. Google+ is nieuw netwerk dat als een combinatie van Twitter en Facebook omschreven kan worden. Evenals bij Twitter kun je hier mensen volgen zonder dat zij de vriendschap eerst dienen te bevestigen. De personen die je volgt kun je vervolgens onderverdelen in handige groepen die Google 'circles' heeft gedoopt. Het voordeel van deze benadering is dat fanatieke gebruikers in Google+ snel een heel groot netwerk op kunnen bouwen en er actiever op berichten wordt gereageerd dan bijvoorbeeld bij Facebook. Toch oogt de newsfeed van Google+ net zo overzichtelijk als die van Facebook waarbij foto's en video's uitstekend tot hun recht komen. Bijkomend voordeel voor fotografen is dat Google gebruik maakt van Picasa voor het beheren van foto's in galleries.

Keuzes maken

Wie social media actief wil inzetten moet wel een paar belangrijke beslissingen nemen. Een doordacht plan van aanpak is absoluut zinvol voordat je in het diepe springt.

Allereerst is daar de keuze van het in te zetten sociaal netwerk zelf. Facebook is op dit moment het meest geschikte netwerk voor fotografen. Niet alleen omdat het met een kleine miljard gebruikers het grootste ter wereld is, maar ook omdat het ideaal is voor het presenteren van foto's in albums.

Google+ is langzamerhand een serieus alternatief voor Facebook en beschikt vanwege de Picasa integratie over zelfs nog beter beheersbare fotoalbums. Toch blijven veel experts vooralsnog overtuigd van de leidende rol van Facebook. Google+ groeit hard maar kan zich nog lang niet meten aan het fenomenale bereik van Facebook.

Twitter is eveneens een populair platform maar is wellicht minder handig voor fotografen. Misschien dat fotojournalisten het nieuwswaardig karakter van dit netwerk goed kunnen inzetten, maar voor een reclame of bedrijfsfotograaf is het lastig om de toegevoegde waarde te ontdekken. Dat heeft o.a te maken met het feit dat veel Twitter programma's de 'tweets' die een bijgesloten foto bevatten niet direct weergeven, maar enkel presenteren middels een link. Binnen Facebook of Google+ wordt de foto in vol ornaat bij het bericht getoond...

Meten is weten

De keuze voor het inzetten van een of meerdere van deze platformen is mede afhankelijk van hetgeen je wilt bereiken. Waar zitten je klanten? Wat wil je zelf bereiken? Wil je vooral veel nieuwe klanten naar je website trekken omdat je bijvoorbeeld een publieksfotograaf bent? Of ben je juist op zoek naar een klein maar waardevol netwerk waar je juist met strategische beslissers in contact wil komen? In het eerste geval zou Facebook weleens een betere optie kunnen zijn, in het laatste geval is LinkedIn misschien effectiever. Beide platformen inzetten kan natuurlijk ook, maar bedenk daarbij wel dat het tijd kost om verschillende netwerken te onderhouden. Probeer in ieder geval al doende te meten hoe effectief je inzet is. Zo kun je bijvoorbeeld in Google Analytics meten hoeveel verkeer naar je website vloeit vanaf sociale netwerken. Daarnaast zijn er verschillende diensten zoals Hootsuite die het effect van je social media activiteiten kunnen meten...

Persoonlijkheid en Privacy

Als je nog niet (of niet actief) begonnen bent met social media is de belangrijkste keuze die je moet maken de vraag of je jezelf als 'bedrijf' wilt profileren of dat je jezelf middels een persoonlijk profiel gaat presenteren.

LinkedIn is een netwerk voor personen, al kun je hier aangeven dat je samen met een aantal collega's voor een specifiek bedrijf werkt waarbij je ook beperkt enige basisinformatie over het bedrijf kunt opgeven.

Facebook en Google+ geven je de mogelijkheid om naast een persoonlijk profiel ook een bedrijfspagina aan te maken en berichten te posten uit naam van het bedrijf. Twitter heeft die optie recentelijk toegevoegd, maar alleen voor geselecteerde bedrijven.

Waar je ook voor kiest, iedereen zal altijd eerst een persoonlijk profiel moeten aanmaken. Belangrijk is om hiervoor altijd je echte naam te gebruiken en niet je bedrijfsnaam. Als je eenmaal een persoonlijk profiel hebt aangemaakt kun je eventueel een bedrijfspagina aanmaken. Het persoonlijke profiel is dan tevens de eigenaar van die bedrijfspagina en kun je hier vervolgens andere medewerkers als medebeheerders toevoegen.

Bedrijfspagina

De vraag of je een extra pagina voor je bedrijf moet aanmaken is wel van wezenlijk belang. Bedrijfspagina's zijn bedoeld voor bedrijven die meerdere medewerkers hebben die gezamenlijk de pagina onderhouden. Vergis je niet in de hoeveelheid werk als je kleine zelfstandige zowel een persoonlijk profiel als een bedrijfspagina moet bijhouden.

Er zijn echter wel paar belangrijke voordelen voor het bouwen van een 'merk' met behulp van een bedrijfspagina. Bijvoorbeeld wanneer je afhankelijk bent van een publieke vestiging zoals een winkel. In dat geval kun je een bedrijfspagina koppelen aan een locatie zodat bezoekers hier kunnen inchecken. Daarnaast kun je het bereik van je bedrijfspagina meten met Facebook Insights of Google Analytics.

Vuistregel is dat social media bovenal om personen gaat zodat je het beste eerst aan een persoonlijk profiel kunt werken om ervaring op te doen. Een bedrijfspagina aanmaken is raadzaam maar kan altijd nog...

Tekst: Fred van den Ende